Rak szyjki macicy
Informacje o chorobie
Rak szyjki macicy na świecie i w Polsce
Rak szyjki macicy jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem kobiet na świecie. Każdego roku zapada na nią 500.000 kobiet, a 275.000 z nich umiera. Najwyższą zapadalność obserwuje się w krajach trzeciego świata, a najniższą w krajach wysokorozwiniętych. Polska uważana jest za kraj o podwyższonym ryzyku zachorowania na ten typ nowotworu. Umieralność z powodu tej choroby w Polsce znacznie (ponad 200%) przewyższa średnią w krajach dawnej Unii Europejskiej.
Społeczny problem
Ze względu na zasięg oraz przebieg choroby rak szyjki macicy jest z pewnością problemem o charakterze społecznym. Najczęściej dotyka kobiety w wieku największej aktywności rodzinnej i zawodowej. Statystyki potwierdzają, że najwyższa zachorowalność mieści się w granicach pomiędzy 35 a 59 rokiem życia. Rak szyjki macicy zbyt późno wykryty powoduje konieczność zastosowania uciążliwego leczenia bez nadmiernie pozytywnych rokowań wyrządzając ogromne szkody nie tylko samej pacjentce, ale także jej rodzinie i otoczeniu.
Od wielu lat Polska niezmiennie znajduje się w czołówce państw europejskich o najwyższej zachorowalności i umieralności na ten typ nowotworu. Jak dotychczas nie odnotowano poprawy w tym zakresie mimo wprowadzenia przed kilku laty narodowego programu profilaktyki. Wydaje się, że głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy jest słaba jakość wykonywanych w naszym kraju badań przesiewowych oraz niska zgłaszalność kobiet.
Przyczyny i objawy choroby
Najważniejszymi czynnikami powstania raka szyjki macicy są:
- Zakażenie wirusem HPV - brodawczaka ludzkiego
- Wczesne rozpoczęcie współżycia
- Częsta zmiana partnerów seksualnych
- Duża liczba porodów
- Palenie tytoniu
- Niski status społeczno-ekonomiczny ze względu na rzadsze poddawanie się testom przesiewowym
Do grupy czynników prawdopodobnych należą:
- stosowanie hormonalnych leków antykoncepcyjnych
- częste nieleczone stany zapalne pochwy
- nieprawidłowa dieta z powodu niewystarczającej zawartości antyoksydantów
Obecnie uważa się, że podstawową przyczyną rozwoju choroby jest zakażenie onkogennym typem wirusa HPV. Pamiętać jednak należy, że potwierdzenie jego obecności nie oznacza, że kobieta z pewnością zachoruje na raka szyjki macicy. W 80% przypadków zakażenie w ciągu 12 miesięcy znika samoistnie, bez konsekwencji zdrowotnych. Dopiero tzw. przetrwałe zakażenie, utrzymujące się przez dłuższy czas, może okazać się groźne. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań cytologicznych, dzięki którym w odpowiednim czasie można stwierdzić negatywne skutki długotrwałej aktywności wirusa brodawczaka ludzkiego. W wymazie cytologicznym analizowany jest obraz komórek celem ewentualnego zidentyfikowania anomalii ich budowy możliwych do wykrycia jeszcze zanim pojawią się pierwsze symptomy choroby.
We wczesnym stopniu zaawansowania rak szyjki macicy nie daje charakterystycznych objawów. Nawet przez kilka lat choroba może rozwijać się bezobjawowo. Kobieta nie odczuwa żadnych dolegliwości. Pojawienie się nieprawidłowego krwawienia lub plamienia może oznaczać, że nastąpił postęp choroby. Należy wówczas bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem celem wykonania odpowiedniej diagnostyki. W późniejszej fazie choroby znakiem ostrzegawczym są dodatkowo bóle podbrzusza i okolicy lędźwiowo - krzyżowej sygnalizujące możliwość wystąpienia przerzutów w węzłach chłonnych.
Rak szyjki macicy rozwija się stosunkowo powoli poprzedzony przez długi okres zmian o charakterze przednowotworowym. Dzięki temu do czasu osiągnięcia zaanwansowanego stadium choroby pozostaje wystarczająca ilość czasu na skuteczną diagnostykę. Ten typ nowotworu odpowiednio wcześnie wykryty może być wyleczalny nawet w 100%.
