Pobieranie wymazu
Zadaniem badania cytologicznego jest wykrycie zmian komórkowych w obrębie szyjki macicy, najlepiej we wczesnym stadium, zanim przekształcą się one w komórki nowotworowe. Możliwość postawienia prawidłowej diagnozy jest w znacznym stopniu zależna od jakości przyrządu użytego do pobrania wymazu z szyjki macicy oraz właściwej techniki pobrania materiału komórkowego. Kluczową sprawą jest także odpowiednie wyszkolenie lekarza wykonującego badanie cytologiczne. Nie zachowanie odpowiedniego standardu procedury skutkuje brakami w jakości wymazu (np. niewystarczająca liczba komórek, nieczytelny obraz). Zgodnie bowiem z wymaganiami wspominanego wcześniej systemu Bethesda specjalista oceniający preparat cytologiczny powinien jednoznacznie określić, czy zawiera on materiał przydatny do dalszej analizy t.j. czy wszystkie elementy komórkowe w preparacie są dobrze zachowane, utrwalone i zabarwione. Ponadto wynik badania powinien zawierać informację o tym, czy obraz cytologiczny jest prawidłowy czy nie (w przypadku wyniku nieprawidłowego wymagane jest scharakteryzowanie stwierdzonych zmian).
Jeśli kobieta regularnie zgłasza się na badania cytologiczne i zostały one wykonane poprawnie, możliwe jest ewentualne wykrycie wszesnych zmian nowotworowych. Jednocześnie nie powinno dojść do wykrycia choroby w zaawansowanym stadium, gdyż mogłoby to świadczyć o wcześniejszych nieprawidłowościach w procedurze pobierania lub oceny.
Do wykonania wymazu niezbędne są następujące elementy:
- Rękawice jednorazowe - zapewniają higienę podczas badania
- Jednorazowy wziernik ginekologiczny - umożliwia lekarzowi wizualizację szyjki macicy
- Szczoteczka cytologiczna zgodna z wymogami jakości - służy do pobrania materiału komórkowego z szyjki macicy
- Szkiełko mikroskopowe - szklana płytka, na którą przy pomocy szczoteczki nanoszony jest pobrany materiał komórkowy
- Utrwalacz cytologiczny - płyn (buteleczka ze sprayem) zabezpieczający pobrane komórki przed uszkodzeniem czy wyschnięciem.
- Pudełko transportowe - pojemnik ochronny do transportu szkiełka (lub większej ilości szkiełek) do laboratorium oceniającego preparat.
Przebieg procedury pobierania wymazu cytologicznego metodą konwencjonalną
- Lekarz wprowadza wziernik ginekologiczny i uwidacznia szyjkę macicy
- Za pomocą szczoteczki lekarz pobiera wymaz cytologiczny zgodnie z następującą procedurą:
- Centralne włoski szczoteczki wprowadzane są do kanału szyjki, natomiast boczne włoski przylegają do tarczy (rys. 1)
- Utrzymując lekki nacisk szczoteczkę obraca się pięciokrotnie zgodnie z ruchem wskazówek zegara tak, aby odpowiednio wyprofilowane włoski mogły właściwie pobrać niezbędny materiał komórkowy(rys. 2)
- Pobrana próbka, ruchem pędzla i przy użyciu obydwu stron szczoteczki, rozprowadzana jest na szkiełku mikroskopowym (rys. 3)
- Wymaz zostaje natychmiast zabezpieczony poprzez rozpylenie na szkiełko utrwalacza cytologicznego (rys. 4)
(Instrukcja użycia dla szczoteczki Rovers®Cervex-Brush®)
